Cao-maandbericht: hogere loonafspraken in cao’s

De in september gemaakte loonafspraken zijn met een gemiddelde van 2,4 procent de hoogste sinds de corona-pandemie en -maatregelen een rol spelen in het arbeidsvoorwaardenoverleg. Het aantal nieuw afgesproken cao’s was in de afgelopen maand 17, een normaal aantal.

Dat meldt AWVN, de belangrijkste arbeidsvoorwaardenadviseur van Nederlandse werkgevers, in haar cao-maandbericht. Het totale aantal in 2021 afgesloten cao’s ligt met 232 iets boven dat van andere jaren. Het jaargemiddelde van de loonafspraken staat vooralsnog op 1,9 procent.

Achter het jaargemiddelde schuilt wel een grote variatie aan afspraken. De meest gemaakte loonstijging in 2021 is 2,0 procent. Die komt 34 keer voor. Er werd 28 keer 2,5 procent afgesproken en eveneens 28 keer 0 procent.

AWVN voorziet dat de komende maanden de opwaartse druk op de loonafspraken zal aanhouden. De verklaring daarvoor is een mengsel van wegebben van de coronapandemie, stijgende inflatie en toenemende krapte op delen van de arbeidsmarkt.

Kerncijfers
• Loonafspraken augustus gemiddeld 2,48 procent
• Loonafspraken 2020 gemiddeld 2,3 procent
• Loonafspraken 2021 gemiddeld 1,9 procent
• Hoogste maandgemiddelde afgelopen jaren 3,1 procent in december 2019
• Laagste maandgemiddelde afgelopen jaren 1,7 procent in november 2020
• Aantal nieuwe cao-akkoorden in augustus 2021 17
• Gemiddeld aantal nieuwe cao-akkoorden in maand september 20
• Aantal aflopende cao’s in 2021 439 voor 4,3 miljoen werknemers
• Aantal vernieuwde cao’s die in 2021 ingaan 231 voor 2,7 miljoen werknemers
• Aantal openstaande cao’s op dit moment (expiratie in 2021) 201 voor 1,5 miljoen werknemers
• Aantal openstaande cao’s op dit moment met expiratie in 2020 70 cao’s (400.000 werknemers)

Analyse: grote verschillen tussen sectoren

De in september gemaakte loonafspraken zijn in lijn met het totale beeld van de afspraken van 2021. Dat kenmerkt zich door grote verschillen tussen de verschillende economische sectoren. Daarbij worden de hoogste loonafspraken gemaakt in sectoren waar de vooruitzichten het gunstigst zijn en waar het ook tijdens de coronacrisis relatief goed ging. Dit zijn bijvoorbeeld industriële sectoren en de groothandel. Daartegenover staan sectoren die het bedrijfseconomisch erg moeilijk hebben, zoals de horeca en de cultuursector, inclusief de evenementensector.
Voor de loonstijging per sector zie https://cao-kijker.awvn.nl/cao-seizoen-in-beeld/.

Cao-maandbericht: opwaartse lijn loonafspraken zet door

Met een gemiddelde loonafspraak van 2,3 procent is in juli de opwaartse lijn in cao’s doorgezet. Het juli-gemiddelde is het hoogste maandgemiddelde van dit jaar. De gemiddelde afgesproken loonstijging over heel 2021 komt daarmee uit op 1,9 procent.

Kerncijfers
• Loonafspraken juli gemiddeld 2,3 procent
• Loonafspraken 2020 gemiddeld 2,3 procent
• Loonafspraken 2021 gemiddeld 1,9 procent
• Hoogste maandgemiddelde afgelopen jaren 3,1 procent in december 2019
• Laagste maandgemiddelde afgelopen jaren 1,7 procent in november 2020
• Aantal nieuwe cao-akkoorden in juli 2021 20
• Gemiddeld aantal nieuwe cao-akkoorden in maand juli 28
• Aantal aflopende cao’s in 2021 437 voor 4,3 miljoen werknemers
• Aantal vernieuwde cao’s die in 2021 ingaan 188 voor 2,4 miljoen werknemers
• Aantal openstaande cao’s op dit moment (expiratie in 2021) 249 voor 1,8 miljoen werknemers
• Aantal openstaande cao’s op dit moment met expiratie in 2020 79 cao’s (409.000 werknemers)

Het grote aantal nieuwe cao’s is een voortzetting van gedeeld optimisme tussen werkgevers en werknemers. Daarbij vergroot de mix van toenemend aantal vaccinaties, inflatiedreiging en sectorale krapte op de arbeidsmarkt de opwaartse druk op de lonen met in veel sectoren stevige loonafspraken als uitkomst (voor de loonstijging per sector zie de cao-kijker).

Arbeidsvoorwaardennota 2021: “Schaken op meerdere borden”

Het jaar 2021 wordt een kritisch jaar: de klap van de coronapandemie zal nadreunen. Hoe hard en lang is onzeker. De hoop is dat nieuwe virusuitbraken uitblijven en dat de Nederlandse bevolking op grote schaal gevaccineerd wordt. Dan kan in de loop van het jaar een einde komen aan de beperkende overheidsmaatregelen die een groot deel van het economisch verkeer hebben lamgelegd. Toch zullen veel bedrijven en sectoren ook dan nog in de ban van de crisis zijn. Zij zullen er alles aan doen om zo snel mogelijk te herstellen en dat zal van grote invloed zijn op hun opstelling aan de arbeidsvoorwaardentafel.

Je zou kunnen zeggen dat deze werkgevers simultaan op twee borden schaken: op die van de afzetmarkt en die van de arbeidsmarkt. Het schaakbord van de afzetmarkt blijft de komende periode onzeker en dynamisch; het schaakbord van de arbeidsmarkt beweegt niet vanzelfsprekend met deze dynamiek mee.
Enkele rode draden die de houding aan werkgeverszijde zullen bepalen in het cao-overleg 2021:
• aanpassen om te herstellen
• van tijdelijke ingrepen naar structurele maatregelen
• constructief blijven in uitdagende omstandigheden
• van uniforme afspraken naar individueel maatwerk.

Meer lezen:
• Samenvatting (pdf): Samenvatting arbeidsvoorwaardennota 2021 AWVN (242 downloads)
• Persbericht (www)
• Volledige nota (pdf): Arbeidsvoorwaardennota 2021 AWVN (960 downloads)
• Aansprekend cao-voorbeeld van schaken op meerdere borden, van investeren in medewerkers en maatwerk (www)

AWVN-maandbericht: Cao-overleg valt stil door coronavirus

Het cao-overleg valt de komende tijd helemaal stil als gevolg van de coronacrisis. Blijf vooral wél in gesprek met vakbonden en OR en stel daarin behoud van werkgelegenheid en gezondheid van het bedrijf centraal.

Contractloonafspraken in december hoogst sinds de crisis (2008/2009)

De loonstijgingen zoals afgesproken in december waren hoger dan ooit. De gemiddelde afgesproken loonstijging bedroeg in december 3,10 procent. Hiermee wordt de stijgende trend van het afgelopen maanden voortgezet.

Eindevaluatie cao-jaar 2019: ‘Loonfocus versmalt cao-agenda’

De focus in de cao-onderhandelingen van 2019 lag veel te veel op loon. Dat ging ten koste van gesprekken over investeringsvraagstukken als duurzame inzetbaarheid, privé-werkcombinatie en maatregelen om langer doorwerken te bevorderen.
Download hier de eindevaluatie cao-jaar 2019 ‘Loonfocus versmalt cao-agenda‘ (pdf).

Tussenevaluatie cao-seizoen: loonfocus versmalt cao-agenda

De tussenevaluatie cao-seizoen 2019 van AWVN. De focus op 5% procent loonsverhoging, leidt tot vertraging in het cao-jaar 2019 en versmalt, hoewel het aantal afspraken over vitaliteit van werknemer en organisatie licht is gestegen, de cao-agenda.
Onder aan dit nieuwsbericht staat een snelkoppeling naar het rapport (pdf) en naar de presentatie (pps).

Weinig cao’s in maart, loonafspraken blijven hoog

In maart zijn slechts 10 nieuwe cao’s afgesloten. In andere jaren ligt het aantal maart-akkoorden meestal boven de 30. De gemiddelde afgesproken loonstijging bedroeg in maart 2,69 procent, vrijwel gelijk aan het gemiddelde van de afgelopen maanden.

Loonafspraken op recordniveau

Nieuwe loonafspraken bedroegen in januari gemiddeld 2,71 procent, het hoogste maandgemiddelde sinds de financiële crisis van ruim 10 jaar geleden. Het januaricijfer is ook aanzienlijk hoger dan het maandgemiddelde van december, dat 2,50 procent bedroeg, en een voortzetting van de opwaartse trend in loonafspraken die al anderhalf jaar gaande is.

Arbeidsvoorwaardennota 2019: ‘Klaar voor veranderend werk’

Investeren in persoonlijke ontwikkeling van werkenden moet als volwaardige arbeidsvoorwaarde worden aangemerkt. Afspraken over budgetten voor scholing en ontwikkeling worden dan als standaard onderdeel van het totale beloningspakket gerekend. Nu worden zulke budgetten nog te vaak gezien als een ‘extraatje’, bovenop de contractloonmutatie. Scholing en ontwikkeling is een noodzakelijke investering, die essentieel is voor de toekomstige positie van werkenden op de arbeidsmarkt. Ook moet het belang van scholing op de werkplek beter onderkend worden. Dat stellen de gezamenlijke werkgevers, verenigd in VNO-NCW, MKB-Nederland en AWVN, in hun arbeidsvoorwaardennota voor 2019. In die nota ‘Klaar voor veranderend werk’ geven de werkgevers aan wat hun prioriteiten zijn voor het arbeidsvoorwaarden- en cao-overleg in het komende jaar.