Feiten over de loonontwikkeling in Nederland

14 september 2016

Kunnen bedrijven niet gewoon eens die lonen omhoog gooien? De crisis is toch voorbij? En hogere lonen zijn toch goed voor de koopkracht? Het zijn vragen die vandaag tijdens het rondetafelgesprek van de Tweede Kamer over de loonontwikkeling ongetwijfeld gesteld gaan worden. En waar ik gelukkig de kans krijg om namens VNO-NCW en MKB-Nederland uit te leggen waarom het – helaas – toch echt een slagje anders ligt.

Meer dan lonen
Om ergens te beginnen: afspraken over lonen worden in Nederland over het algemeen gemaakt tijdens cao-onderhandelingen. En die cao-onderhandelingen gaan over veel meer dan alleen maar lonen. Denk aan investeringen in betere arbeidsomstandigheden, scholing, vrije tijd, enzovoort.

Decentraal
En nog even een open deur: die onderhandelingen worden dus decentraal gevoerd. Op een plek waar – gelukkig – ook een rol speelt hoe de arbeidsmarkt en de concurrentiepositie van een bedrijf eruit ziet. Is er veel aanbod of is er juist een tekort aan bepaalde competenties? Kan het bedrijf een verhoging van de lonen dragen of gaat het eraan kapot? Dat zijn allemaal factoren die per sector of zelfs per bedrijf verschillend liggen.

Grote verschillen
Zo zijn er grote verschillen tussen bedrijven die internationaal moeten concurreren en nationaal. Er zijn verschillen tussen bedrijven waarvan de loonkosten 80 procent uitmaken van de totale kosten, of bedrijven die heel kapitaalintensief zijn en waar de lonen maar 30 procent van de kosten zijn.

Koopkracht
Natuurlijk heeft de loonontwikkeling gevolgen voor de koopkracht en natuurlijk let de politiek daar op. Tegelijkertijd kan niemand ontkennen dat de overheid zelf een heleboel van de loonstijging – en waar het kan, stijgen de lonen ook echt – inpikt via belastingen en premies. Dus een goed recept voor meer koopkracht is lastenverlichting.

Werkloosheid
Bovendien: de lonen, of vooral de loonkosten, hebben ook gevolgen voor de werkgelegenheid. Iedereen weet dat te hoge loonkosten leiden tot meer werkloosheid en minder werkgelegenheid. Hoge loonkosten zijn het beste recept om zo snel mogelijk werk te verplaatsen naar landen waar de lonen lager liggen, of om processen nog sneller te automatiseren.

Investeringen
Wat kunnen we dan wel doen om de groei te versnellen en de koopkracht te versterken? Ons antwoord is: zorg voor meer investeringen in de economie. Want hogere lonen zullen we eerst moeten verdienen. Daar hebben wij een goed plan voor: NL Next Level. Een dergelijk investeringsprogramma biedt vele Nederlanders perspectief op goed werk dat goed verdient. En dat is toch waar het om zou moeten gaan.

Bron: https://www.vno-ncw.nl/column/hogere-lonen-moeten-we-eerst-verdienen