Een jaar geleden informeerden wij u in een vierluik over de cao ook over de stand van zaken van de RVU in het cao-overleg. Inmiddels zijn we een jaar en vele nieuwe cao-afspraken verder en daarom is het tijd voor een update. Ook hebben er evaluaties plaatsgevonden van de RVU door het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. In dit artikel beantwoorden wij de vraag: RVU, hoe is het nu?
Hoewel voor sommige bedrijven en bedrijfstakken de lonen harder oplopen dan wellicht gewenst is, is werkgeversvereniging AWVN tevreden over het verloop van het cao-overleg in het eerste halfjaar van 2022. ‘De krappe arbeidsmarkt, de hoge inflatie en de grote economische en politieke onzekerheden dwingen vakbonden en werkgevers tot grote flexibiliteit en compromisbereidheid’, zegt AWVN in een toelichting op de vandaag verschenen analyse ‘Spagaat. Tussenevaluatie cao-jaar 2022’.
De werkgeversvereniging baseert zich op het hoge aantal nieuwe cao’s dat in de eerste helft van 2022 is ingegaan. ‘Ondanks de complexe context zijn er 226 akkoorden afgesloten voor drie miljoen werknemers. Dat is meer dan de 178 akkoorden die gemiddeld in de eerste helft van een jaar ingaan.’
AWVN constateert ook dat werkgevers in het cao-overleg 2022 in toenemende mate klem zitten tussen arbeidsmarktkrapte en economische onzekerheid. De eerste factor zorgt voor opwaartse loondruk, de tweede voor tegengestelde druk. Vooral door de oplopende arbeidsmarktkrapte en door de hoge inflatie gaat vrijwel alle aandacht in het cao-overleg uit naar de loonparagraaf. De werkgevers zouden graag meer aandacht zien en afspraken maken over opleiding en ontwikkeling van werkenden om zo de toekomstige arbeidsmarkt te verbeteren.
De afgesproken loonstijging neemt in 2022 snel toe met de afsluitmaand. Sinds maart staat er een drie voor de komma in het maandgemiddelde en in mei-akkoorden sprong het maandgemiddelde al richting de vier procent.
We hebben de cao-database van AWVN erop nageslagen, en in 2021 en 2022 zien we 83 cao-akkoorden met een budgetafspraak over een pob. Deze hebben betrekking op bijna 1,3 miljoen werknemers in 2021 en 2022. Gemiddeld genomen wordt een budget van ongeveer € 700 per jaar per werknemer afgesproken. Dit is vergelijkbaar met afspraken uit 2020.
De meest voorkomende afspraak over een persoonlijk ontwikkelbudget is een bedrag tot en met € 500 per jaar (21 akkoorden). In 12 gevallen gaat het om een bedrag van € 1.000 of meer. Vaak is het mogelijk om het pob enkele jaren op te sparen, zodat werknemers het budget kunnen besteden aan een duurdere opleiding of cursus. In de meeste gevallen gaat het om een periode van 3 jaar en soms 5 jaar.
Er zit veel variatie in de afspraken. Het pob maakt bijvoorbeeld deel uit van een breed duurzaam inzetbaarheidspakket, of werknemers kunnen het inzetten voor loopbaanscans, opleidingen, coaching of cursussen. Enkele werkgevers geven een onbeperkt opleidingsbudget, maar vaker zien we gemaximeerde bedragen of vouchers en afspraken over voor welk soort opleidingen of cursussen werknemers het budget mogen in zetten.
Het grootste deel van het beschikbare budget blijkt echter niet te worden benut. Dit moet veranderen. Daarbij ligt een grote verantwoordelijkheid bij de medewerker zelf, maar ook bij HR-afdelingen
In september 2021 maakte AWVN voor de eerste keer de balans op over afspraken in de cao over hybride werken. Sinds die tijd is er sprake van een sterke toename van het aantal afspraken op dat vlak. Bovendien is sinds 1 januari 2022 een fiscale vrijstelling van €2 per thuiswerkdag mogelijk. Hoog tijd dus voor een update.
Er zijn inmiddels 155 cao-akkoorden (1,8 miljoen werknemers) waarin sinds 2020 een of meerdere afspraken zijn gemaakt over hybride werken. In deze update: hoe geven organisaties vorm aan hybride werken in hun arbeidsvoorwaarden – wat spreken zij af over de thuiswerkvergoeding, de thuiswerkplek en welke kwalitatieve werkafspraken maken zij?
De gezamenlijke werkgeversverenigingen AWVN, MKB-Nederland en VNO-NCW willen dat het cao-overleg van het komende jaar meer dan voorheen ook bijdraagt aan het tegengaan van krapte op de arbeidsmarkt. Daartoe moeten in de arbeidsvoorwaardenonderhandelingen afspraken komen die het aantrekkelijker maken om meer uren te werken, om mensen van de zijkant van de arbeidsmarkt te laten instromen en om medewerkers mee te laten profiteren van bedrijfswinsten. Dat en meer schrijven de drie ondernemersorganisaties in de arbeidsvoorwaardennota 2022, hun jaarlijkse advies aan cao-onderhandelaars.
