Wie denkt dat de cao in beton gegoten is, vergist zich. De cao is volgens AWVN-beleidsadviseur Laurens Harteveld te vergelijken met een ijsje: de cao is het hoorntje, het kader, waarbinnen ruimte is voor individuele smaken en voorkeuren. Daarover kunnen werkgevers en werknemers op de werkvloer aparte afspraken maken met elkaar. Dus: flexibiliteit in plaats van starheid.
Van de 464 cao’s die in 2017 expireerden, zijn er 331 cao-akkoorden tot stand gekomen. Het vernieuwingspercentage is daarmee 71 procent en dat is gelijk aan voorgaande jaren. Circa 3,5 miljoen werknemers kregen dit jaar een nieuwe cao. Dat betekent dat 80 procent van alle werknemers onder een lopende cao valt. Ondanks diverse acties in het land draaide in 2017 de cao-machine dus volop.
Dit cao-seizoen was vrij sterk gefocust op loon. Zeker rond de zomer nam de loondruk toe, onder andere vanwege de oproep van een aantal
instanties en prominenten om de lonen te laten stijgen. Dat zien we terug aan de maandelijkse contractloonstijgingen. Afspraken over duurzame inzetbaarheid en de flexibiliteit van werkgevers en werknemers zijn in 2017 ten opzichte van voorgaande jaren gelijk
gebleven of licht toegenomen. Deze onderwerpen blijven dus belangrijk op de arbeidsvoorwaardenagenda.
Het cao-overleg van 2017 kenmerkt zich vooral door gemiste kansen. Dat zegt Gerard Groten, directeur Arbeidsvoorwaarden van werkgeversvereniging AWVN in een toelichting op de tussenevaluatie van de cao-onderhandelingen van 2017.
Volgens Groten dreigt aan de onderhandelingstafel veel energie weg te lekken in discussies over lonen, waardoor belangrijke onderwerpen als inzetbaarheid, flexibiliteit en innovatie te weinig aandacht krijgen.
Meer lezen:
Uit het voorwoord: ‘Aan de cao-tafels heeft het economisch herstel, gemiddeld gezien, blijkbaar ruimte gemaakt voor kort en bondig overleg. Dit jaar werden bijna 400 akkoorden afgesloten. Het cao-seizoen kan worden omschreven als rustig. Men koos vaker voor kleinere akkoorden met een lange looptijd die voornamelijk gericht zijn op de loonparagraaf. Dit is begrijpelijk na een jarenlange periode van soms moeizame aanpassingen om het hoofd boven water te kunnen houden. Tegelijkertijd blijft helaas een aantal uitdagingen dat op werkgevers afkomt daardoor nog een jaartje liggen.’
Jaarlijks presenteren werkgeversorganisaties AWVN, VNO-NCW en MKB-Nederland hun gezamenlijke arbeidsvoorwaardennota, waarin zij de aandachtspunten voor het arbeidsvoorwaardenoverleg vanuit werkgeversperspectief verwoorden.
‘Werkgevers willen dat het cao-overleg de komende jaren veel meer gaat over de kwaliteit van de beroepsbevolking en investeringen in zaken als opleiding en de arbeidsmarktwaarde van werkenden. Werkenden kunnen, nog veel meer dan nu het geval is, zelf de regie nemen over hun loopbaan. Een ‘loopbaan-apk’ voor werkenden kan helpen om periodiek vast te stellen hoe sterk de positie van een werkende is op de arbeidsmarkt en waar aandachtspunten liggen.
